Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zasady udzielania pomocy:
Pomoc społeczna umożliwia przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych tym, którzy nie są w stanie sami ich pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Wspiera ich w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest także zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym poprzez podejmowanie działań zmierzających do usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.

Pomoc społeczna udzielana jest w szczególności z powodu:
• ubóstwa,
• sieroctwa;
• bezdomności;
• bezrobocia;
• niepełnosprawności;
• długotrwałej lub ciężkiej choroby;
• przemocy w rodzinie;
• potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;
• potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
• bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
• trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali statut uchodźcy,
• trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
• alkoholizmu lub narkomania;
• zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
• klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Zasady przyznawania świadczeń z pomocy społecznej określają przepisy kodeksu postępowania administracyjnego i ustawy o pomocy społecznej.

Procedura ubiegania się o pomoc z Centrum Usług Społecznych w Skawinie –Zespół Usług Pomocy Społecznej:

Aby skorzystać ze świadczeń pomocy społecznej należy skontaktować się z Centrum Usług Społecznych w Skawinie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dla mieszkańców Miasta i Gminy Skawina.
W sytuacji szczególnej, gdy wymagana jest pomoc ze względu na naszą sytuację osobistą oraz w sprawach nie cierpiących zwłoki możemy uzyskać pomoc tam, gdzie obecnie przebywamy, a nie jesteśmy zameldowani .
Wniosek o pomoc może zgłosić:
• osoba zainteresowana,
• jej przedstawiciel ustawowy (rodzice, opiekunowie w sprawie dzieci i opiekunowie w sprawie osób całkowicie ubezwłasnowolnionych),
• inna osoba, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.
Pomoc społeczna może też być udzielana z urzędu.
W odpowiedzi na zgłoszoną prośbę pracownik socjalny przeprowadzi rodzinny wywiad środowiskowy. Informacje zebrane w ramach wywiadu staną się podstawą do wydania decyzji w sprawie świadczeń.
Wywiad przeprowadzany jest w terminie do 14 dni od daty otrzymania informacji o potrzebie przyznania pomocy, a w sytuacjach wymagających udzielenia natychmiastowej interwencji w ciągu 2 dni. Wywiad przeprowadzany jest w miejscu zamieszkania osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc lub miejscu ich pobytu.
Celem wywiadu jest ustalenie sytuacji osobistej, majątkowej osoby/rodziny starającej się o pomoc oraz ustalenie powodów ubiegania się o świadczenia i zaplanowanie wspólnie z osobą zainteresowaną planu pomocy. Aby pracownik socjalny mógł dokładnie zbadać sytuację – musimy przedstawić niezbędne dokumenty potwierdzające naszą sytuację.
Pracownik socjalny przeprowadzając wywiad, bierze pod uwagę sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby samotnie gospodarującej lub osób w rodzinie, mogące mieć wpływ na rodzaj i zakres przyznawanej im pomocy. Przedstawia osobie ubiegającej się o świadczenie możliwości skorzystania z określonych form pomocy.
Na podstawie przeprowadzonego wywiadu pracownik socjalny dokonuje analizy i oceny sytuacji danej osoby lub rodziny i formułuje wnioski z niej wynikające stanowiące podstawę planowania pomocy.
W oparciu o wywiad środowiskowy i załączoną dokumentację zostanie wydana pisemna decyzja administracyjna o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia.
W przypadku odmowy dostarczenia przez osoby zainteresowane niezbędnych dokumentów, lub gdy występuje rażąca dysproporcja między wysokością dochodu udokumentowaną a faktyczną sytuacją majątkową może zostać wydana decyzja odmowna w sprawie pomocy.
Pomoc finansowa wypłacana jest od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z kompletem dokumentów.
Osoby i rodziny, które są objętą pomocą ze strony Centrum Usług Społecznych powinny o każdej zmianie swojej sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej poinformować pracownika socjalnego (art. 109 ustawy o pomocy społecznej).
Od decyzji Centrum Usług Społecznych w Skawinie możemy się odwołać do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie (art. 129 Kodeksu postępowania administracyjnego).

Świadczenia z pomocy społecznej realizowane przez Zespół Usług Pomocy Społecznej w Skawinie:

1. Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania
Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Celem usług opiekuńczych jest zapewnienie odpowiedniej pomocy i umożliwienie funkcjonowania osób starszych w miejscu zamieszkania najdłużej jak to jest możliwe, bez konieczności zmiany otoczenia i ewentualnego zamieszkania w domu pomocy społecznej.
Usługi opiekuńcze świadczone są przez opiekunki zatrudnione przez Centrum Usług Społecznych w Skawinie.
Koszt jednej godziny usługi opiekuńczej wynosi 25 zł. Wysokość ponoszonej opłaty uzależniona jest od wysokości posiadanego dochodu osoby/rodziny.
Pomoc w formie usług opiekuńczych przysługuje osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona.
Usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.
Potrzebę usługi opiekuńczej może zgłosić każda osoba potrzebująca wsparcia oraz rodzina, znajomi,
sąsiedzi, instytucja itp.
Pomoc przyznawana jest po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego przez pracownika socjalnego CUS oraz udokumentowaniu sytuacji zdrowotnej, dochodowej osoby/rodziny.
Dostępność usługi zgodnie z rozeznanymi potrzebami podczas wywiadu środowiskowego oraz dokonanymi ustaleniami z klientem dotyczącymi zakresu pomocy, okresu i ilości dni i godzin świadczenia usługi . Usługa świadczona jest w miejscu zamieszkania klienta.
Odpłatność za usługi uzależniona jest od wysokości dochodów osoby/rodziny. Usługi świadczone są bezpłatnie jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej jest niższy od kryterium dochodowego dla osoby samotnie gospodarującej /776zł/ lub rodziny nie przekracza kryterium dochodowego na osobę w rodzinie /600zł/. W pozostałych przypadkach odpłatność jest częściowa lub pełna zgodnie z Załącznikiem Nr 1 do Uchwały Rady Miejskiej w Skawinie Nr XXI/197/08 z dnia 18 czerwca 2008r.

2. Specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi
Pomoc w postaci specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi realizowana jest jako forma wsparcia dostosowana do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności. Pomoc ta świadczona jest przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym zatrudnione przez CUS.
Zakres specjalistycznych usług opiekuńczych obejmuje m.in.:
1)uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia;
2)pielęgnacja – jako wspieranie procesu leczenia;
3)rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych;
4)zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno – wychowawczych, w wyjątkowych przypadkach jeśli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć określonych w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego.
Odbiorcami usługi są osoby z niepełnosprawnościami, rodzice dzieci z niepełnosprawnościami wymagającymi pomocy w formie specjalistycznych usług wynikających z rodzaju ich schorzeń lub niepełnosprawności.
Potrzebę specjalistycznej usługi opiekuńczej może zgłosić w CUS każda osoba potrzebująca wsparcia specjalistycznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Pomoc przyznawana jest na wniosek lub protokół ze zgłoszenia, po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego przez pracownika socjalnego CUS oraz po udokumentowaniu sytuacji zdrowotnej, dochodowej osoby/rodziny.
Dostępność usługi zgodnie z zaleceniami lekarza specjalisty, rozeznanymi potrzebami podczas wywiadu środowiskowego oraz dokonanymi ustaleniami co do zakresu pomocy, okresu i ilości dni i godzin świadczenia usługi. Usługi świadczone są w miejscu zamieszkania osoby wymagającej wsparcia.
Odpłatność za usługę wyliczana jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych z późn. zm.
/aktualna zmiana od maja 2023r./

3. Kierowanie do Domu Pomocy Społecznej
Zakres usługi: Osoby wymagające całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogące samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, którym nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. Kierowanie do domów pomocy społecznej oraz ponoszenie odpłatności za pobyt osób kierowanych jest zadaniem własnym Gminy o charakterze obowiązkowym.
Decyzję kierującą do domu pomocy społecznej wydaje się na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.
Decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej.
Odbiorcami usługi są osoby wymagające całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogące samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, którym nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych.
Potrzebę umieszczenia w DPS może zgłosić w CUS każda osoba potrzebująca takiego wsparcia, rodzina, szpital, pracownik socjalny.
Do DPS osoby kierowane są na wniosek po uzyskaniu zgody tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz udokumentowaniu sytuacji zdrowotnej / zaświadczenie lekarskie stwierdzające potrzebę umieszczenia w dps oraz stan zdrowia wraz z określeniem profilu domu/ oraz dochodowej. Ustalenia dotyczą również osób zobowiązanych do partycypowania w kosztach pobytu osoby w dps.
Usługa domu pomocy społecznej świadczona jest całodobowo. Dostępność miejsc uzależniona jest od czasu oczekiwania na wolne miejsce w domu o określonym profilu. Miejscem realizacji usługi jest dps odpowiedniego typu zgodnie ze skierowaniem, zlokalizowany jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej.
Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca. Powyższy koszt corocznie ulega zmianie, a zmiany te ogłaszane są w wojewódzkim dzienniku urzędowym nie później niż do 31 marca każdego roku.
Ogłoszenie to jest podstawą do ustalenia odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej od następnego miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zostało opublikowane.
Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domach pomocy społecznej są w kolejności:
1. mieszkaniec domu,
2. małżonek, zstępni przed wstępnymi
3. gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej.
Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:
1. mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu,
2. małżonek, zstępni przed wstępnymi – zgodnie z umową zawartą w trybie art.103 ust.2 ustawy o pomocy społecznej
a) w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium,
b) w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
3. gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2.

4. Mieszkanie chronione
Mieszkanie chronione jest formą pomocy społecznej przygotowującą pod opieką specjalistów osoby tam przebywające do prowadzenia samodzielnego życia lub wspomagającą te osoby w codziennym funkcjonowaniu. W zależności od celu udzielenia wsparcia prowadzone może być jako mieszkanie chronione treningowe lub mieszkanie chronione wspierane. Pobyt w mieszkaniu chronionym wspieranym obejmuje możliwość zamieszkania w mieszkaniu, wsparcie w postaci zapewnienia usług bytowych oraz pomoc w wykonywaniu czynności niezbędnych w życiu codziennym i realizacji kontaktów społecznych w celu utrzymania lub rozwijania samodzielności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości.
Mieszkanie chronione wspierane przeznaczone jest dla osoby niepełnosprawnej, w szczególności osoby niepełnosprawnej fizycznie lub osoby z zaburzeniami psychicznymi, osoby w podeszłym wieku lub przewlekle chorej.
O skierowanie do mieszkania mogą ubiegać się osoby niepełnosprawne w szczególności niepełnosprawne fizycznie lub osoby z zaburzeniami psychicznymi, osoby w podeszłym wieku lub przewlekle chore. Wniosek może złożyć osoba zainteresowana taką formą wsparcia, rodzina, prac. socjalny itp.
Decyzja kierująca do mieszkania chronionego wydawana jest na czas określony, po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz udokumentowaniu sytuacji dochodowej/odcinek renty lub emerytury, zaświadczenie o wysokości dochodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku/ i zdrowotnej/orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, zaświadczenie lekarskie/.
Mieszkanie chronione, którym dysponuje CUS przeznaczone jest dla dwóch osób / dwa pokoje, kuchnia i łazienka wspólna. Pobyt w mieszkaniu chronionym uzależniony jest od rozeznanych potrzeb osoby i okresu na jaki osoba decyzją została skierowana do mieszkania chronionego.
Pobyt w mieszkaniu chronionym jest odpłatny. Szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w mieszkaniu chronionym zawarte są w Uchwale Nr XLIV/594/18 Rady miejskiej w Skawinie z dnia 20 czerwca 2018 roku. Odpłatność za pobyt w mieszkaniu chronionym uzależniona jest od dochodu osoby, której przyznano pobyt w mieszkaniu chronionym w odniesieniu do kryterium dochodowego ustalonego zgodnie z art.8 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej i tabelą odpłatności zawartą w powyższej uchwale.

5. Schronienie
Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej osoba lub rodzina ma prawo do schronienia jeżeli jest tego pozbawiona. Udzielenie schronienia następuje poprzez przyznanie schronienia w schronisku dla osób bezdomnych albo w schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi na podstawie wydanej decyzji. Schronisko dla osób bezdomnych zapewnia osobom bezdomnym, które podpisały kontrakt socjalny, całodobowe, tymczasowe schronienie oraz usługi ukierunkowane na wzmacnianie aktywności społecznej, wyjście z bezdomności i uzyskanie samodzielności życiowej.
Odbiorcami usługi są osoby bezdomne pozbawione schronienia. O skierowanie do schroniska dla osób bezdomnych mogą ubiegać się osoby zainteresowane taką formą, pozbawione schronienia
Decyzja kierująca do schroniska dla osób bezdomnych wydawana jest na czas określony, po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego, udokumentowaniu sytuacji dochodowej, zdrowotnej. Z osobą bezdomną zawierany jest również kontrakt socjalny.
Gmina Skawina na podstawie zawartej umowy ma możliwość kierowania osoby bezdomne do Schroniska dla Osób Bezdomnych CHSD w Kluczach . Dostępność usługi uzależniona jest od ilości wolnych miejsc w danym schronisku.
Usługa jest odpłatna. Szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia zawarte są w Uchwale Nr XLIV/594/18 Rady miejskiej w Skawinie z dnia 20 czerwca 2018 roku. Odpłatność za pobyt w schronisku uzależniona jest od dochodu osoby, której przyznano pobyt w schronisku w odniesieniu do kryterium dochodowego ustalonego zgodnie z art.8 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej i tabelą odpłatności zawartą w powyższej uchwale.

6. Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej
CUS w Skawinie jako jednostka budżetowa Gminy, realizuje Program resortowy Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej pn. „Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej”, finansowany ze środków Funduszu Solidarnościowego.
Program „ASYSTENT OSOBISTY OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ”- EDYCJA 2023 ma na celu wprowadzenie usług asystenta osobistego osoby niepełnosprawnej jako formy ogólnodostępnego wsparcia dla uczestników Programu tj. 1. dzieci do 16. roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz
2. osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, albo orzeczenie traktowane na równi z wymienionymi, zgodnie z art. 5 i art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573, z późn. zm.)
Usługa asystenta osobistego osoby niepełnosprawnej realizowana przez Gminę Skawina zgodnie z założeniami programu jest ogólnodostępną usługą wsparcia dla dzieci do 16 roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności lub traktowane na równi do wymienionych zgodnie z art.5 i art.62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2021r. poz.573) Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej w ramach swoich działań świadczy pomoc przy wykonywaniu codziennych czynności a także poprzez ograniczanie skutków niepełnosprawności, stymulowanie tej osoby do podejmowania aktywności społecznej umożliwia osobie niepełnosprawnej udziału w życiu społecznym. Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej poprzez podejmowane działania umożliwia osobom niepełnosprawnym uczestniczenie w życiu lokalnej społeczności. Dzięki organizowaniu i towarzyszeniu osobie niepełnosprawnej w wydarzeniach kulturalnych, sportowych czy rozrywkowych przeciwdziała dyskryminacji oraz wykluczeniu tych osób. Podejmowanie tego typu działań ma również na celu usamodzielnienie osób niepełnosprawnych i umożliwienie im realizowania prawa do niezależnego życia również po zakończeniu udziału w programie.
Zgodnie z Programem osoby zainteresowane usługą asystencji osobistej powinny złożyć Kartę zgłoszenia do programu wraz z wymaganą dokumentacją w Centrum Usług Społecznych w Skawinie, ul. Żwirki i Wigury 13.
złożenie karty zgłoszenia do programu, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, zakres czynności wg. potrzeb
W okresie trwania programu dostępność uzależniona jest od wysokości przyznanych środków oraz uzależnione od ilości osób, które zadeklarują chęć podjęcia zatrudnienia na stanowisku asystenta.
Usługa świadczona jest bezpłatnie.

7. Sprawienie pogrzebu
Pomoc społeczna obejmuje również obowiązek sprawienia pogrzebu w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. Sprawienie pogrzebu jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym.